28 Mart 2017 Salı

Şubat ayının 28 gün olmasının Tuhaf hikayesi

alıntıdır

çok eskilerde takvimlerde yılbaşı şimdiki mart ayından başlarmış.


(çok eskiler dediğim, milattan önceki zamanlardan başlayıp yaklaşık m.s. 15-16. yüzyıllara kadar olan ikibin yıl kadar bir zaman dilimi)

işte o zamanların içinde bir gün, roma imparatorluğu döneminde julius caesar (jül sezar),roma'da geçirdiği (savaş meydanlarında bulunmadığı) ömrünün son yıllarında * kendisini devlet işlerini düzenlemeye adamış (bkz: ıslahatçılık).

bu süreçte karşılaştığı problemlerden biri olan karmaşık takvim sistemini düzenlemek içinastronomi bilgini iskenderiyeli sosigenes ile çalışarak yine kendi adının verildiği (bkz: jülyen takvim) bir takvim sistemi geliştirmiş. buna göre bir yılı 365.25 gün olarak hesaplayıp, çeyrek günleri ise dört yılda bir, bir güne tamamlayarak (bkz: artık yıl) o yılı 366 gün sayıyorlarmış.

işte bu 366 gün sayılan artık yılları 12 aya bölerken bir ay 31 diğer ay 30 olacak şekilde bir sıralama yapılmış.
mr 31, ns 30, my 31, hz 30, tm 31, ağ 30 ey 31, ek 30, ks 31, ar 30, oc 31, şb 30 * şeklinde.

365 gün olan ise yıllarda eksik gün o zamanki takvimde son ay olan şubattan düşülüyormuş, böylece şubat üç yıl 29 - bir yıl 30 gün çekiyormuş.

sezar, bu düzenlemeyi yaptırdıktan sonra takvimdeki ilk dört ay adı daha önceden başkalarına adanmış olduğu için, özel bir isim verilmemiş olan beşinci aya (bkz: quintilis) kendi adını vermiş: julius (ya da iulius) diğer ay adları ise (6-10 arası) sayı ile devam etmiş.

(martius, aprilis, maius, junius, quintilis -> julius, sextilis, septembris, octobris, novembris,decembris)

bu düzenlemeden 38 yıl sonra o zamanın imparatoru augustus uygulama hatasından kaynaklanan kaymaları düzelten bir revizyon yaptırmış, o da düzenlemesine istinaden özel isim almamış olan sıradaki altıncı aya (sextilis -> augustus) kendi adını verdirmiş.

sezarın düzenlemesinden sonra, normalde aylar sırası ile 31 ve 30 gün şeklinde giderken sadece son ay olan şubat (4 yılda 3 kez) 29 gün oluyormuş. ama augustus altıncı aya (şimdiki ağustos) kendi adını verdirince bir bakmışlar ki temmuz (sezar'ın ayı) 31 gün iken ağustos 30 gün olacakmış. tabi augustus sezar'ın altında kalamayacağı için o ayı da 31 gün yapmaya karar vermişler, ihtiyaç olan ekstra günü de yine son ay olan şubattan çalmışlar.. böylece ağustostan sonraki ayların uzunluklarında da kayma olurken, ocak ayına dokunulmamış şubat ise 29/28 olacak şekilde bir gün daha kaybetmiştir.

ceasar ...: mr 31, ns 30, my 31, hz 30, tm 31, ağ 30 ey 31, ek 30, ks 31, ar 30, oc 31, şb 29 / 30
augustus: mr 31, ns 30, my 31, hz 30, tm 31, ağ 31 ey 30, ek 31, ks 30, ar 31, oc 31, şb 28 / 29

işbu entry, çok sevdiğim ve saydığım badim polly jean'e * ithaf edilir

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Lütfen değerli yorumlarınızı bizlerle paylaşınız.

About